تاریخ انتشار | 01 مارس 2022 |
---|---|
فرمت فایل | ورد ـ WORD ـ قابل ویرایش |
تعداد صفحات | 14 صفحه |
این تحقیق مقاله دارای موضوعاتی همچون مقدمه تحلیل نتیجه گیری و … می باشد و در ۱۴ صفحه تنظیم شده است و دارای پسوند ورد WORD قابل ویرایش است
با توجه به پيچيدهتر شدن مسائل اقتصادي، لزوم نگاه چند بعدي به مسائل اجتماعي بر اساس چارچوب تحليل بين رشتهاي[۱] هرچه بيشتر روشن ميشود. اقتصاددانان نهادگرا از اوايل قرن بيست بر اين مسئله تأكيد داشته و تلاشهايي در جهت تبيين آن صورت دادهاند. در اين مقاله با توجه به تجربيات ادبيات اقتصاد نهادگرائي به ارائه چارچوبي براي تحليل مسائل اقتصاد اسلامي ميپردازيم. اين مقاله با توجه به ديدگاه نهادي به بررسي نهاد مالكيت ميپردازد و سپس با ارائه تحليل نهادي از مدل تعادل عمومي والراس امكان نگاه وسيعتر در اقتصاد اسلامي را فراهم ميآورد. در نهايت برخي درسها براي اقتصاد اسلامي و رويكرد به برنامههاي تحقيقاتي آينده مشخص خواهد شد.
تاريخ مكاتب اقتصادي مملو از تلاش متفكران در زمينه عملكرد اقتصاد است. در سال ۱۷۷۶ آدام اسميت فيلسوف اخلاق دانشگاه گلاسكو با كتاب ثروت ملل سنتز كاملي از بحثهاي پيشينيان خويش ارائه داد و بسياري از اصول اساسي علم اقتصاد را براي بهروزي انسانها بر شمرد. اصول اقتصادي رقابت كامل، مبادله آزاد، تقسيم نيروي كار و بسياري ديگر چراغ راهي براي بقيه متفكران بود تا بتوانند عملكرد اقتصادي را بهتر تبيين كنند. سنت كلاسيكي و چارچوب تحليلي آن پس از مدتي بر اساس پيشفرضهايي ادامه يافت كه جهانشمول در نظر گرفته ميشد.
نويسندگان كلاسيك تجزيه و تحليل خود را بر اين فرض بنيان نهادهاند كه عامه مردم بر مبناي الگوي انسان اقتصادي به محاسبات عقلائي مطلوبيتها و رنجها ميپردازند و با پيروي از دست نامرئي بازار يا قانون طبيعي و به طور كلي احساس لذت طلبي كه بوسيله «بنتام»[۲] تشريح شده ميكوشند تا بالاترين مطلوبيت را براي افراد بيشتري بدست آورند.
كارل ماركس در كتاب «سرمايه»[۳] و توريستين و بلن در مقالهاي تحت عنوان «مفاهيم از پيش مطرح شده علم اقتصاد» اساس اين فرضيهها را به چالش كشيدند. در فضاي اجتماعي سياسي آمريكا كه به تازگي از انگليس استقلال يافته بود، انتقادهاي وبلن براي پيگيري مباحث ضد كلاسيكي بسيار مساعد بود. اين زمينه باعث شد تا مكتب نهادگرائي[۴] در برابر اقتصاد كلاسيك قد علم كند. البته نهادگرائي هيچگاه تبديل به جريان مسلط اقتصادي نشد و ديدگاههاي آنان هميشه مورد بي توجهي قرار ميگرفت. با اين وجود اگر تمام مباحث نهادگرائي نيز ناديده گرفته شود، علم اقتصاد و حتي انديشه بشري وامدار تحليلي هستند كه ارمغان اين مكتب براي تفكر بشري است. نورث[۵] در كتاب ارزشمند نهادها، تغييرات نهادي و عملكرد اقتصادي[۶] به اين نكته اشاره ميكند:
«نه در نظريه اقتصادي معاصر و نه تاريخ نگاري بر پايه اعداد و ارقام هيچ كدام نقش نهادها در عملكرد اقتصادي را به حساب نميآورند. چرا كه چارچوبهاي تحليلي لازم براي وارد نمودن تحليلهاي نهادي در علم اقتصاد و تاريخ اقتصادي هنوز آماده نشده است. هدف از نگارش اين كتاب فراهم آوردن چنين چارچوبهاي بنياني است. پيامد منطقي اين تحليل آن است كه بخش عمدهاي از نظريهپردازي در علوم اجتماعي بطور اعم و علم اقتصاد به طور اخص بايد مورد بررسي و مطالعه مجدد قرار گيرد، ديگر اينكه در سايه اين تحليل فهم جديدي از تغييرات تاريخي حاصل ميگردد» (داگلاس نورث، ۱۳۷۷، ص ۱۹).
اگر بخواهيم مباحث اقتصاد اسلامي در كنار ساير معارف اسلامي شرايطي را براي بهروزي و رستگاري نوع بشر فراهم آورد، استفاده از اين چارچوب تحليلي باعث ميشود كه بتوان هرچه كاملتر ابعاد بيشتري را در تحليل مسائل اقتصاد اسلامي به كار برد.
در اين مقاله سعي ميكنيم به تبيين ضرورت بررسي مسائل از نگاه نهادي بپردازيم. سئوال اساسي در اين بخش آن است كه نگاه نهادي چه كمكي به تبيين اقتصادي از نگاه اسلامي ميكند. در بخش بعد به تحليل نهادها و تأثير آن در اقتصاد اسلامي ميپردازيم. نهاد مالكيت كه در اقتصاد جزو نهادهاي اساسي به شمار ميرود بررسي خواهد شد و در نهايت يك تحليل نهادي از مدل معروف نئوكلاسيكي تعادل عمومي و الراس ارائه ميدهيم و مشخص ميكنيم كه نگاه نهادي چه تغييري در حل مسائل ايفا ميكند و در پايان درسهايي براي اقتصاد اسلامي برخواهيم شمرد.
همانگونه كه در تعاريف نيز مشخص است نهادها ساز و كاري هستند براي اينكه انسانهاي اقتصادي حداكثر كننده مطلوبيت وارد يك جنگ هابزي نشوند. تفاوت ويژة انسان با ساير جانوران را هابز مانند ارسطو در خرد انسان ميبيند. اما هابز بر خلاف ارسطو بر اين نظر است كه انسان اين خرد را به مثابه ابزاري در خدمت ارضاي غريزههاي خود بكار ميگيرد. در عين حال، قدرت خرد باعث ميگردد كه انسان مانند جانوران، اسير و دربند تأثرات حسي لحظهاي نباشد، بلكه فراتر از لحظة حال، گذشته و آينده را نيز فراچنگ خواهشهاي خود قرار دهد. فاصلة خرد از ادراك حسي و جمع آن دو بر روي هم، انباشت تجربه و برنامهريزي آينده را براي انسان ممكن ميسازد. درست به همين دليل، آدمي بر خلاف حيوانات، فقط گرسنة حال نيست، بلكه همچنين گرسنة آينده است، بنابراين درندهترين، زيركترين، خطرناكترين و قدرتمندترين حيوان به شمار ميآيد. خرد، سلاح برندهاي در خدمت خواهشهاي نفساني است و بطور همزمان انسان را به موجودي داراي اراده تبديل ميكند، پس آدمي موجود زندهاي است كه با ارادة آگاه در پي اميال خويشتن است. همين امر انسان را به ذات قدرتطلبي تبديل ميسازد كه همة خواهشها و اشتياقها در او گرد آمدهاند. براي چنين موجودي، علايق و امر حفظ خويشتن و تضمين زندگي مهمترين هدف است. به اين سخنان هابز توجه كنيم: «در وهلة نخست، خواست مستمر و بيوقفه براي كسب قدرت هر چه بيشتر، رانشي عمومي در همة انسانهاست كه تنها با مرگ پايان مييابد. علت اين امر در آن نيست كه آدمي آرزومند لذتي بزرگتر از لذتي است كه به آن دست يافته و يا اينكه نميتواند با قدرتي ناچيزتر قانع باشد، بلكه در آنست كه آدمي نميتواند قدرت فعلي و وسايل يك زندگي خوشايند را بدون كسب قدرت افزونتر تضمين كند» (توماس هابز،۱۳۸۰). آنجا كه آدمي همواره از طريق افزايش قدرت خود به دنبال تضمين و ارضاي خواهشها و تمايلات خويشتن است، به دشمن انسانهاي ديگر تبديل ميگردد. هر انساني بايد در پي آن باشد تا ميدان بازي قدرت خود را تعيين و تثبيت كند و گسترش بخشد. انگيزش ارادي هر فرد بنا بر طبيعتش خودخواهانه است و در يك كمبود انساني، اين خودخواهيها رودرروي يكديگر قرار ميگيرند. هابز معتقد است كه: «چنانچه دو انسان در پي چيز واحدي باشند كه هر دو نتوانند از آن بهرهمند شوند، دشمن يكديگر ميگردند و در تعقيب هدف خود كه اساسا” حفظ خويشتن و گاه لذت است، تلاش ميورزند تا يكديگر را نابود يا مطيع سازند» (توماس هابز،۱۳۸۰).
به اين ترتيب از نظر هابز، رقابت انسانها بر سر ثروت، افتخار، حكمراني يا ساير قدرتها، به جدال و دشمني و مآلا” جنگ ميان آنان ميانجامد. زيرا هر كس براي رسيدن به آرزوي خويش، بايد از جادة كشتن، مطيع ساختن و يا از ميدان به در كردن حريفان خود عبور كند. وجود بستر اقتصادي مناسب براي فعاليتها و تعاملات انساني با توجه به مشكلات انسان اقتصادي تناقضي را به وجود ميآورد. اين تناقض كه با وجود انسان اقتصادي هر فرد شاهد اجتماع پايدار و با ثباتي است تنها به كمك نهادها و تأثير آنها در شكلدهي تعاملات انساني حل خواهد شد.
و…
این ها فقط بخشی از متون این مقاله و تحقیق و پروژه به صورت پراکنده و ناقص می باشد ، برای دانلود تحقیق ، دانلود مقاله ، دانلود پروژه به صورت کامل لطفا آن را خریداری نمایید. ( بالای صفحه )
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.