تاریخ انتشار | 29 دسامبر 2020 |
---|---|
تعداد صفحات | 118 صفحه |
فرمت فایل | Word ورد – قابل ویرایش |
به منظور بررسی مقایسه عملکرد ارقام مختلف گلرنگ در کشت خالص و چند کشتی همزمان و همچنین معرفي و انتخاب مناسب ترين رقم گلرنگ جهت كشت در منطقه آران وبیدگل، دراسفند ماه سال ۱۳۹۱ آزمايشی به روش فاکتوریل در قالب طرح پايه بلوكهاي كامل تصادفي با ۳ تكرار در روستای محمد آباد در بخش کویرات از توابع این شهرستان انجام گردید. ارقام گلرنگ در چهار سطح و تیمار چند کشتی همزمان نیز در چهار سطح به عنوان تیمارهای این آزمایش در نظر گرفته شد. ارقام گلرنگ شامل رقم فرامان، صفه، گلدشت و رقم بومی اصفهان بوده و گیاهان همراه در کشت مخلوط نیز شامل: پیاز، نخود و یونجه بود. روش كاشت بصورت جوی و پشتهای (شیاری) و کرتها شامل چهار ردیف کاشت به طول ۵ متر، فاصلهی بین رأس دو پشته ۶۰ سانتیمتر و تراکم کاشت گلرنگ نیز ۴۰ بوته در متر مربع در نظر گرفته شد. گیاهان یونجه، نخود و پیاز در بین ردیفهای گلرنگ کشت گردیدند. كاشت به روش خشكه كاري و با دست صورت گرفت و آبیاری مزرعه بر اساس نیاز آبی گلرنگ انجام شد.
در ادامه صفاتی از قبیل ارتفاع بوته، تعدادشاخههای فرعی میوه دهنده، عملکرد دانه در هربوته، وزن هزار دانه، تعداد دانه در غوزه، تعداد غوزه در گیاه، تعداد روز تاتشکیل غوزه، تعدادروز تا تشکیل ۵۰% غوزه، وزن هر غوزه، وزن اندام هوایی، شاخص برداشت، میانگین وزن تر، میانگین وزن خشک، تعداد دانه در مترمربع، عملکرد دانه در متر مربع، عملکرد دانه در هکتار، میانگین وزن پیاز و میانگین وزن یونجه اندازه گیری شد. نتایج نهایی نشان داد اثر رقم گلرنگ بر صفاتی نظیر تعداد روز تا شروع غوزه دهی، تعداد روز تا ۵۰% غوزه دهی، تعداد غوزه در بوته، میانگین وزن هر غوزه، میانگین تعداد دانه در غوزه، میانگین تعداد دانه در بوته، میانگین ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه در بوته، عملکرد در متر مربع، میانگین وزن تر هربوته، شاخص برداشت، عملکرد دانه در هکتار و تعداد دانه در متر مربع، در سطح احتمال ۱% معنیدار بود.
همچنین در این آزمایش کشت مخلوط ، اثر کشت گیاه همراه، بر صفاتی نظیر تعداد غوزه در بوته، میانگین وزن هر غوزه، میانگین تعداد دانه در غوزه، میانگین وزن خشک هربوته گلرنگ معنی دار بود. در این تحقیق اثر متقابل ارقام× کشت مخلوط در مورد هیچ یک از صفات معنیدار نگردید.
– تاریخچه گلرنگ
گلرنگ یا کافشه یکی از گیاهان مهم در کشاورزی مناطق خشک و نیمه خشک است . منشا گلرنگ جنوب آسیاست. و از دیرباز در چين، هند، ایران و مصر کشت میشده است. اين گياه در قرون وسطي در ايتاليا، فرانسه و اسپانيا نيز كشت مي شد و بعداً به امريكا، مكزيك، ونزوئلا و كلمبيا برده شد در آغاز گلرنگ به منظور استفاده از رنگ حاصل از گلبرگ هاي آن در رنگ آميزي پارچه و تزئين غذا كاشته مي شد، ولي امروزه علاوه بر آن، كشت اين گياه به خاطر توليد روغن، كنجاله و تهيه مواد دارويي و لوازم آرايشي نيز انجام ميگيرد . متاسفانه با وجود آنکه گیاه زراعی گلرنگ با همه قابلیتهای ارزشمندش بومی کشور ایران می باشد اما توجه زیادی به این گیاه نشده ولی طبق تحقیقات انجام شده در اروپا و آمریکا از ۲۰۲۴ ژنوتیپ موجود ۱۹۹ ژنوتیپ مربوط به ژنوتیپ های ایرانی بوده است(نمازی و همکاران، ۱۳۹۰). سطح کشت گلرنگ در سال ۲۰۰۹ در دنیا حدود ۳/۱ میلیون هکتار بوده که حدود ۵۰ درصد آن در هند کشت شده است. . سطح زیر کشت گلرنگ در کشور ما حدود ۶۰۰۰ هکتار با متوسط عملکرد حدود یک تن در هکتار است(بی نام، ۱۳۸۹) و بالاترین سطح زیر کشت با ۹۵۰۰ هکتار مربوط به سال ۱۳۸۱ می باشد(مستوفی، ۱۳۸۷). بعداز دهه ۵۰ ، عواملی نظیر خطر سرمازدگی و یخبندان ، عملکرد کم واریته ها و خسارت آفات موجب کاهش نسبتاً زیاد سطح زیر کشت گلرنگ شد اما در چند سال اخیر ورود ارقام جدید زودرس به عرصه تولید موجب رونق کشت گلرنگ و افزایش سطح زیر کشت آن شده است.
گياه شناسی گلرنگ
گلرنگ با نام علمی گیاهی یکساله از خانواده است که به دلیل داشتن کیفیت بالای روغن به عنوان یک دانه روغنی مهم مطرح می باشد. بعضی سه گونه را منشاء واریتههای فعلی گلرنگ می دانند . این گیاه به صورت بوتهای استوار رشد میکند و جزء گیاهان سه کربنه می باشد. گیاهی است طبیعتاً روز بلند اما بسیاری از ارقام اصلاح شده نسبت به طول روز بی تفاوت می باشند. گلرنگ اساساً خودگشن است و باد در انتقال گرده های آن نقش ندارد، اما برای باروری مطلوب و حداکثر بازدهی معمولاً وجود زنبورها و سایر حشرات ضروری است. این مساله به نحوه باز شدن گل بستگی دارد . گلرنگ از نظر حرارت مطلوب رشد در گروه گیاهان سرما دوست قرار میگیرد و در درجه حرارت ۵ درجه سانتیگراد می تواند به رشد خود ادامه دهد ولی بهترین رشد را در دمای ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتیگراد خواهد داشت.
میوه
میوه گلرنگ همانند میوه آفتابگردان به صورت فندقه است. دانه از نظر شکلی شبیه یک دانه کوچک آفتابگردان و به رنگهای سیاه، زرد، سفید یا کرمی با سطح خارجی صاف دیده میشود. بذرهای گلرنگ از يک پوسته فيبری سخت تشکيل می شوند و مغز مشتمل بردو لپه و يک جوانه را در بر می گيرد. ذخیره روغن در لپهها انجام میشود. وزن هر دانه گلرنگ از ۳۵ تا ۵۰ گرم متغیر است. دانه گلرنگ ۲۵ تا ۴۵ درصد روغن و ۱۲ تا ۲۲ درصد پروتئین دارد . ژنوتیپهای دارای پوست نازک، روغن بیشتری دارند ولی قابلیت انبارداری و خرمن کوبی مطلوبی ندارند ترکیب دانه، میزان و کیفیت روغن آن تحت تاثیر نوع واریته و شرایط محیطی قرار میگیرند که از جمله عوامل محیطی موثر بر این صفات، ارتفاع منطقه، میزان بارش و دمای شب و میزان بارندگی در طول گلدهی میباشند.
وزن خشک بوته:
در گزارش آرمان و خواجه پور وزن خشک بوته تحت تاثیر تعداد بوته در متر مربع قرار گرفت . سرعت انباشته شدن ماده خشک در فاصله ردیف ۳۰ سانتیمتر همراه با تداوم رشد زیاد شد، و در مرحله ۵۰% گلدهی به میزان چشم گیری بیشتر از فاصله های ردیف پهنتر بود. و از آن پس تا پایان مرحله گلدهی وزن خشک بوته در فاصله ردیف ۳۰ سانتیمتر ثابت باقی ماند ، سپس با سرعت کمی زیاد شد به طوری که وزن خشک کمتری در فاصله ردیف۳۰ سانتیمتر نسبت به فاصله ردیفهای بیشتر به دست آمد. گزارشهای مختلف نشان میدهد که همراه با کاهش فاصله ردیفهای کاشت، رشد رویشی و وزن خشک بوته بیشتری به دلیل سرعت زیادتر بسته شدن تاج پوشش به دست میآید. اما این امر میتواند برگهای پایینی بوته را به طور زود هنگام در معرض سایه و سرانجام ریزش قرارداده و وزن خشک نهایی بوته را کاهش دهد(آذری و خواجه پور، ۱۳۸۲).
جهت افزایش عملکرد گلرنگ و به کار گیری آن در تناوب زراعی منطقه، لازم است كه مطالعات بيشتري براي شناخت بهتر اين گياه و نيز شناخت بهترين گزينه هاي مديريتي آن، بويژه در مناطق گرم و خشك انجام شود.
روش کاشت:
روش كاشت بصورت جوی و پشتهای (شیاری) بوده و هر کرت شامل چهار ردیف کاشت به طول ۵ متر، فاصلهی بین رأس دو پشته ۶۰ سانتیمتر و تراکم کاشت گلرنگ نیز ۴۰ بوته در متر مربع و عمق کاشت ۳ سانتیمتر در نظر گرفته شد. زمين محل آزمايش در فصل قبل آیش بوده و در اول زمستان سال۹۱ شخم زده شد. به منظور آماده سازی مناسب بستر یک مرحله دیسک( طبق عرف منطقه) زده شد و با استفاده از زنبر عملیات تسطیح نسبی و با استفاده از نهر کن و مرزکش سایر عملیات زراعی انجام گردید. براي كنترل علفهاي هرز در طول فصل رشد تنها به صورت لکه ای عملیات وجین دستی انجام گرفت. کلیه اصول زراعی برای هر محصول نظیر ضد عفونی بذر با استفاده از سم رورال تیاس به نسبت ۲ در هزار و كاشت به روش خشكهكاري و با دست انجام گرفت. از خاک مزرعه نمونهای به آزمایشگاه منتقل و بر اساس نتایج آن عناصر غذایی مورد نیاز گیاه به زمین داده شد. در مرحله ۴ برگی تعداد بوته های اضافی برای رسیدن به ۴۰ بوته حذف گردیدند.
کشاورزی پایدار
استفاده از سیستم های کشاورزی صنعتی علیالرغم عملکرد و دستیابی به تولید بیشتر سبب وارد آمدن خسارتهای جبران ناپذیری به اکوسیستمهای طبیعی شده و پایداری این اکوسیستمها را در معرض خطر قرار داده است. کشاورزی پایدار نوعی سیستم کشاورزی بوده که در جهت منافع انسان بوده، کارایی بیشتری در استفاده از منابع دارد و با محیط در توازن است. به عبارت دیگر کشاورزی پایدار باید از نظر اکولوژیک مناسب، از نظر اقتصادی توجیه پذیر و از نظر اجتماعی مطلوب باشد ( Kouchaki et al., 2005). افزايش جمعيت جهان و تخريب منابع طبيعي و به دنبال آن نياز مبرم به افزايش توليدات غذايي از مشكلات اساسي دنياي امروز به شمار مي روند.در كشاورزي سنتي توليد كشاورزي را به ۲ روش ميتوان فزايش داد:
· ولي راه مهمتر ديگري وجود دارد كه بدون متحمل شدن هزينه هاي اضافي و با استفاده از آب و كود موجود بتوان توليد بيشتر نموده و آن استفاده از زمان است.كه شامل افزايش توليدات كشاورزي در واحد سطح با كشت بيش از يك گياه در يك سال زراعي مي باشد. در همین راستا یکی از مولفههای تشکیل دهنده و موثر در افزایش تولید پایدار، سیستم کشت مخلوط گیاهان زراعی است.
این ها فقط بخشی از متون این مقاله و تحقیق و پروژه به صورت پراکنده و ناقص می باشد ، برای دانلود تحقیق ، دانلود مقاله ، دانلود پروژه به صورت کامل لطفا آن را خریداری نمایید.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.